Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (potocznie zwana nerwicą natręctw) należy do grupy zaburzeń psychicznych, nazwanej spektrum OCD (Obsessive-compulsive disorders). Objawia się ono przede wszystkim występowaniem obsesyjnych myśli i zachowań kompulsyjnych – w dajszej części wyjaśnię, na czym one polegają.
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD – obsessive compulsive disorder) charakteryzuje się przede wszystkim występowaniem obsesji i kompulsji.Zaburzenie to występuje u 2,3 % ludności.
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne: jak rozpoznać obsesje i kompulsje
Jeszcze do niedawna zaliczano je do zaburzeń lękowych (tak jest obecnie rozumiana w światowej klasyfikacji chorób ICD-10), jednak w najnowszym DSM-5, który jest klasyfikacją Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, pojawia się jako czołowe zaburzenie w całej osobnej grupie. I choć zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne jest zaburzeniem, któremu często towarzyszy lęk, nie wydaje się być w tym zaburzeniu on najwazniejszym objawem.
Obsesje to nawracające, natrętne myśli, impulsy lub wyobrażenia, które są mimowolne i powodują cierpienie. Osoba, która doświadcza obsesji, często próbuje z nimi walczyć, jednak nie daje to żadnych efektów. Obsesje są egodystoniczne, co znaczy, że ich tematyka jest niezgodna z poczuciem własnego Ja, przekonaniami, wartościami.
Przykładem tego mogą być myśli o charakterze bluźnierczym, nieakceptowane obsesje seksualne, myśli o treści agresywnej, itp. W zaburzeniu obsesyjno- kompulsyjnym myśli mają taki właśnie egodystoniczny charakter: ktoś może mieć obsesje seksualne dotyczące członka swojej rodziny, co nie znaczy, że czuje do niej pociąg- treść obsesji nic nie mówi o człowieku, który jest nimi dotknięty,
Kompulsje natomiast to czynności, które dana osoba powtarza, jako reakcje na obsesję. Mogą to być myśli (jak liczenie), czynności (np. mycie rąk, układanie rzeczy w symetrii, wielokrotne sprawdzanie, czy drzwi są zamknięte, dopytywanie się innych). Osoba dotknięta tym zaburzeniem czuje przymus wykonywania tych czynności, co nie tylko nie daje ulgi (lub daje jedynie chwilową), ale na dłuższą metę mogą nawet powiększyć trudności. Kompulsje stają się swoistymi rytuałami, czasami bezsensownymi i często to one powodują, że dana osoba zgłasza się do psychiatry. Wykonywanie kompulsji daje chwilową ulgę, ale na dłuższą metę wzmacnia takie zachowanie, czyli nagradza je – kompulsje będą pojawiać się częściej.
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne: rozpoznawanie
Objawy w tym zaburzeniu muszą przynosić cierpienie i często wywołują niepokój – to bardzo ważny czynnik do rozróżnienia OCD od innych zaburzeń. Osoba nimi dotknięta często czuje, że w gruncie rzeczy nie mają one sensu i bardzo utrudniają jej życie w wielu sferach (najczęściej w społecznej i zawodowej).
Innym ważnym parametrem do oceny OCD jest ilość czasu jaką zajmują objawy i walka z nimi – może to być godzina dziennie, lecz zdarzają się ludzie, którzy każdego dnia poświęcają na walkę z objawami wiele godzin.
Objawy nie mogą być spowodowane stanem medycznym, ani nadużywanymi substancjami. Takie objawy mogą pojawić się w wyniku używania leków i używek, jednak jest to osobna sytuacja.
Według DSM V zaburzenie obsesyjno kompulsyjne może występować z tikami, ale nie jest to czynnikiem podstawowym. Ponadto zaburzenie obsesyjno – kompulsyjne często współwystępuje z wieloma innymi zaburzeniami psychicznymi, a częstotliwość współwystępowania może sięgać do 50%. Należą do nich przede wszystkim: depresja, fobia społeczna, pewne zaburzenia osobowości (najczęściej zależna i unikająca) oraz różne zaburzenia lękowe.
Najbardziej obrazowym przykładem i chyba najczęstszym OCD są obsesje na temat zakażenia bakteriami po dotknięciu jakiegoś przedmiotu (klamka, poręcz, itp.) i wielokrotne, często przesadne mycie rąk, aby poradzić sobie z niepokojem dotyczącym możliwości zarażenia się. Innymi częstymi przykładami obsesji w tym zaburzeniu są nieakceptowalne myśli o charakterze seksualnym, bluźnierczym, przemocowym lub religijnym.
Umów się na wizytę (kliknij tutaj)
Jeśli chcesz przeczytać o tym jak wygląda terapia OCD (kliknij tutaj)
Ten artykuł ma charakter wyłącznie edukacyjny i na jego podstawie nie można postawić diagnozy osobie bliskiej, a tym bardziej sobie. Jedyną osobą uprawnioną i kompetentną do postawienia takiego rozpoznania jest lekarz, najlepiej specjalista psychiatra.W toku diagnozy należy wykluczyć wiele innych rozpoznań, co jest procesem bardzo trudnym i wymaga wiedzy i doświadczenia. Jeśli uważasz, że Ciebie dotyczy taki problem – szukaj profesjonalnej pomocy.
Tutaj możesz zaobaczyć wszystkie moje artykuły na temat OCD.
Jeśli chcesz umówić się na wizytę (kliknij tutaj)
ŹRÓDŁA:
1 – Hershfield, J., Corboy, T., (2016) Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Poradnik z ćwiczeniami opartymi na uważności i terapii poznawczo-behawioralnej., Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
2 – Bryńska, A., (2007) Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Rozpoznawanie, etiologia, terapia poznawczo-behawioralna., Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jaggiellońskiego,
3- Clark, D. A., Purdon, C., (2005) Teoria i terapia poznawcza obsesji i kompulsji., W:. Reinecke. M. A., Clark, D. A. (red), Psychoterapia poznawcza w teorii i praktyce., Gdańsk, Wydawnictwo GWP,
Drukuj / PDF
