Na czym polega utrata kontroli w uzależnieniu. Jest ona jednym z objawów uzależnienia. W tym wpisie postaram się przybliżyć, na czym ona polega.
„Przyznaliśmy, że jesteśmy bezsilni wobec uzależnienia,
że straciliśmy kontrolę nad naszym życiem.”
PIERWSZY KROK AA
Na czym polega utrata kontroli w uzależnieniu – objawy uzależnienia.
Jeśli chciał(a)byś przeczytać na temat wszystkich objawów uzależnienia możesz przeczytać o tym tutaj (kliknij). Co prawda wpis ten dotyczy uzależnienia od alkoholu jednak z powodzeniem można go odnieść do większości substancji psychoaktywnych. Według obowiązującej klasyfikacji zaburzeń psychicznych ICD-10 objawy uzależnienia są takie same, niezależnie od zażywanej substancji psychoaktywnej.
Na czym polega utrata kontroli w uzależnieniu – definicja
W diagnozie psychiatrycznej operuje się głównie dwoma klasyfikacjami zaburzeń psychicznych: ICD-10 i DSM-V. Obydwie te klasyfikacje odnoszą się do utraty kontroli (poniżej cytaty z kryteriów uzaleznienia od alkoholu):
ICD-10
Upośledzona zdolność kontrolowania picia alkoholu (trudności w unikaniu rozpoczęcia picia, trudności w zakończeniu picia albo problemy z kontrolowaniem picia do wcześniej założonego poziomu).
DSM-5
Uporczywe pragnienie picia alkoholu albo towarzyszące temu nieudane próby ograniczenia lub kontrolowania picia
Na czym polega utrata kontroli w uzależnieniu – przykłady
W poniższych przykładach będę uzywał różnych substancji – w tym miejscu można zamiennie wstawić inną:
Nieudane próby całkowitego zaprzestania zażywania substancji
-Wiele osób postanawia „rzucić palenie”, jednak po jakimś czasie nie jest w stanie się powstrzymać i wraca do palenia papierosów.
-Ktoś nie jest wstanie dotrzymać postanowienia pomimo, że szczerze obiecuje sobie (lub bliskim), że nie będzie już więcej pił lub używał innych substancji psychoaktywnych.
Używanie w większej ilości niż się postanowiło:
-Student idzie na imprezę i postanawia wypić dwa piwa (następnego dnia ma sesję) – jednak wypija pięć.
-Muzyk na koncercie wypija tyle, że nie jest w stanie pełnić swojej roli.
-Gospodarz imprezy pije na umór.
Trudności z powstrzymaniem się od używania substancji:
-Kierowca, który planuje następnego dnia rano jechać samochodem i planował nie pić, daje się namówić na picie.
-Osoba, która znalazła dodatkową „działkę” w domu, nie potrafi powstrzymać się od zażywania.
-Para jedzie na imprezę i ustalła ze sobą, że jedna z osób nie pije i prowadzi. Mimo to „wyznaczona” osoba łamie ustalenie.
Sytuacje :
-Dana osoba postanowiła sobie, że będzie palić marihuanę wyłącznie w piątki i soboty, jednak sięga po nią w ciągu tygodnia.
-Czasami ludzie stawiają sobie cel, że będą pić tylko na imprezach okolicznościowych (np. urodziny lub wesela, „do meczu”, na randce, itp.), jednak po pracy kupuje piwo w „zwykły dzień” i łamie swoje postanowienie.
-Picie w samotności, ponieważ goście odwołali wizytę.
Nieudane próby kontrolowania rodzaju substancji:
-Ktoś obiecuje sobie, że wypije piwo/zapali marihuanę, ale po czasie pojawia się potrzeba sięgnięcia po mocniejsze substancje lub wysokoprocentowy alkohol.
Skrajnym przykładem utraty kontroli są ciągi.
-Ciągi to spożywanie alkoholu przez kilka dni z rzędu (co najmniej dwa) przez cały czas będąc w stanie odurzenia.
Takich przykładów może być oczywiście znacznie więcej. Mam nadzieję, że te podane przeze mnie, wystarczająco przybliżą was do zrozumienia tego objawu.
Na czym polega utrata kontroli w uzależnieniu – uwagi na koniec.
Jak przy wszystkich sytuacjach należy zachować rozsądek. Pojedynczy epizod utraty kontroli, przy jednoczesnym braku pozostałych objawów, nie świadczy o uzależnieniu (choć może świadczyć o innych problemach). Dodatkowo, do postawienia diagnozy uzależnienia potrzeba więcej objawów niż utrata kontroli (według ICD-10 co najmniej trzech). Najlepiej skontaktować się ze specjalistą – nie jest dobrym pomysłem stawianie diagnozy komuś, a szczególnie bliskim.
Większość ludzi wyczuwa, że tracą kontrolę nad zażywaną substancją. Wtedy czują, że coś jest nie tak i z tego powodu zaczynają stawiać sobie ograniczenia. Jeśli ograniczasz używanie substancji, bo masz wrażenie, że przesadzasz, warto zastanowić się nad konsultacją i diagnozą u odpowiedniego specjalisty. Jeśli masz problem z uzależnieniem, jest bardzo prawdopodobne, że będzie stopniowo się pogłębiał.
Jeśli interesuje cię grupowa terapia uzależnień (kliknij tutaj)
Pamiętaj:
Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny. Diagnozę uzależnienia może postawić wyłącznie lekarz lub certyfikowany specjalista terapii uzależnień. Specjalista powinien ocenić, czy dana osoba tylko nadużywa alkoholu, (to znaczy pije ryzykownie, lub szkodliwie), czy zdradza cechy uzależnienia i w zależności od diagnozy zaproponować odpowiednią pomoc.
Tomasz Folusz
Jeśli chciałbyś umówić się na wizytę (zakładka kontakt – kliknij tutaj)
Możesz skomentować ten artykuł na mojej stronie na facebooku – STREFA INTROSPEKCJI (kliknij tutaj).
BIBLIOGRAFIA:
-
1. American Psychiatric Association Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5)APA, Washington (2013)
- 2. World Health Organization. The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders: Clinical Descriptions and Diagnostic Guidelines, Tenth Revision. Geneva: World Health Organization, 1992.
Drukuj / PDF
