Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT) – czym jest i jakie problemy może rozwiązać?

Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT) to stosunkowo młody nurt terapeutyczny zaliczany do tzw. trzeciej fali terapii poznawczo-behawioralnej (CBT). Jej autorami są Steven C. Hayes, Kelly G. Willson i Kirk Strosahl. ACT została szczegółowo opisana w wydanej przez nich książce zatytułowanej „Terapia akceptacji i zaangażowania”, a jej skuteczność została potwierdzona badaniami. Sprawdź, na czym polega terapia ACT i kiedy znajduje zastosowanie!

Terapia akceptacji i zaangażowania – najważniejsze założenia

Każdy z nas od czasu do czasu doświadcza nieprzyjemnych myśli, uczuć i doznań. Niektóre sytuacje mogą wywoływać znaczny dyskomfort psychiczny, który utrzymuje się przez dłuższy czas. Terapia akceptacji i zaangażowania bazuje na założeniu, że cierpienie o podłożu psychicznym jest spowodowane unikaniem doświadczeń oraz niską elastycznością psychologiczną.

O takiej sytuacji możemy mówić, gdy uciekamy lub odcinamy się od doświadczanych emocji, nie angażujemy się w nasze życie, jesteśmy bierni, nie podejmujemy wyzwań i zamykamy się na nowe doświadczenia. Brak elastyczności oznacza także, że nie potrafimy modyfikować naszych postaw i zachowań w zależności od kontekstu, co powoduje, że realizacja własnych potrzeb jest bardzo utrudniona. Celem terapii ACT jest:

-świadome doświadczanie życia,

-zaangażowanie się we własne sprawy,

-zaakceptowanie otaczającej rzeczywistości,

-identyfikowanie własnych wartości, potrzeb i celów,

-podejmowanie działań, które są zgodne z naszymi wartościami, potrzebami i celami.

Terapia ACT nie jest stosowana po to, aby wyeliminować cierpienie, ponieważ stanowi ono jeden z istotnych elementów naszego życia. To podejście skupia się na znalezieniu równowagi między otaczającą nas rzeczywistością a naszymi własnymi potrzebami i aspiracjami. W procesie terapeutycznym kluczową rolę odgrywa akceptacja emocji, zarówno tych pozytywnych, jak i negatywnych oraz umiejętność konstruktywnego wykorzystania energii życiowej.

Jak przebiega terapia akceptacji i zaangażowania (ACT)?

Terapia akceptacji i zaangażowania wyróżnia się dużą skutecznością, o czym świadczy fakt, że Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne umieściło ją na liście „terapii opartych na dowodach”. W swojej praktyce często inspiruję się technikami stosowanymi w ACT, ponieważ bardzo pomagają w ćwiczeniu uważności i otwartości na własne myśli.

Trzy podstawowe filary terapii ACT to: Accept (akceptuj), Choose (wybierz), Take action (działaj).

Proces terapeutyczny przebiega zgodnie z modelem elastyczności psychologicznej, czyli Hexaflexem, na który składa się 6 wymiarów terapii ACT:

• -Kontakt z chwilą obecną
• -Akceptacja
• -Defuzja poznawcza
• -Ja jako kontekst
• -Kontakt z wartościami
• -Zaangażowane działanie

Więcej o modelu elastyczności psychologicznej przeczytasz tutaj (kliknij)

Terapia ACT – jakie problemy może rozwiązać?

Terapia ACT znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu zaburzeń lękowych, depresji i zaburzeń nastroju. Proces terapeutyczny jest ukierunkowany na wzmocnienie znaczenia swoich własnych doświadczeń. Zamiast redukować i zwalczać smutek, lęk, złość bądź frustrację, pacjent uczy się dostrzegać i akceptować własne przeżycia. Tym samym pozwala sobie na doświadczanie pełnego spektrum swoich myśli i uczuć. Terapia ACT sprawdza się także w leczeniu:

• -zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych,
• -agorafobii,
• -zespołu lęku napadowego z atakami paniki,
• -zaburzeń odżywiania,
• -uzaleznień,
• -zaburzeń osobowości (w tym:borderline),
• -wypalenia zawodowego,
• -zespół stresu pourazowego (PTSD),
• -przewlekłego bólu,
• -schizofrenii,

Terapia akceptacji i zaangażowania jest chętnie wykorzystywana przez terapeutów poznawczo-behawioralnych i integracyjnych. To podejście wykazuje dużą skuteczność w przypadku tych pacjentów, u których nie sprawdziły się inne metody pracy z lękiem.

Na czym polega fenomen terapii ACT?

Życie we współczesnym świecie jest bardzo szybkie i intensywne. Ludzie nieustannie wyznaczają sobie ambitne cele i snują plany na przyszłość, zapominając o tym, co jest tu i teraz. Ciągłe uganianie się za kolejnymi dobrami materialnymi i oczekiwanie na przyszłe gratyfikacje powoduje, że nie doświadczamy w pełni naszego życia. Nie skupiamy się na teraźniejszości, ponieważ wciąż pędzimy do przodu i zwyczajnie nie mamy na to czasu.

W trakcie terapii ACT pacjent może w końcu skupić się na sobie i swoich potrzebach. Nie takich, które zostały nam narzucone przez społeczeństwo, ale takich, które wypływają z nas samych. Z tego, jacy jesteśmy, co czujemy i jakimi wartościami chcemy kierować się w życiu. Udział w terapii to niepowtarzalna szansa, aby na chwilę zatrzymać się, na nowo odnaleźć siebie i nadać swojej egzystencji sens.

Drukuj / PDF