Dla większości z nas jest oczywiste, że im więcej alkoholu pijemy, tym większa szansa uzależnienia i negatywnych następstw dla zdrowia. Ale być może jest dawka alkoholu, której regularne spożywanie nie powoduje negatywnych następstw – bezpieczne picie alkoholu. Czy są jakieś normy? Okazuje się, że są.
Najszlachetniejsze wino jest trucizną, gdy się go wypije zbyt dużo
Wang Cz’ung
Według szacunków niektórych badaczy w Polsce alkohol w sposób problemowy pije 4 mln osób (1). Z tej grupy około 800 tyś to osoby spełniające kryteria uzależnienia. Warto więc odpowiedzieć sobie na pytania: czy piję problemowo i na czym polega zdrowe picie alkoholu.
Bezpieczne picie alkoholu: dopuszczalna dzienna dawka
Według wytycznych, ustalonych przez WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) dorosły mężczyzna może wypić cztery porcje standardowe alkoholu, a kobiety dwie, w ciągu dnia. Przekraczanie tych ilości powoduje, że ryzyko zachorowania z powodu alkoholu znacznie wzrasta. Część instytucji, jak amerykański Krajowy Instytut Zdrowia (National Institutes of Health) podaje bardziej restrykcyjne normy (2).
Jedna porcja standardowa zawiera 10 gram czystego alkoholu (ok. 12,5 ml spirytusu). Taka ilość alkoholu zawarta jest w około:
– 30ml wódki (40%)
– 100ml wina (12%)
– 250ml piwa (5%)
Różnica w ilościach alkoholu dozwolonej dla mężczyzn i kobiet wynika z kilku czynników: różnicy masy ciała, różnych proporcji ilości wody w organizmach kobiet i mężczyzn, różnic w wydzielaniu enzymów, pomagających metabolizować alkohol.
Bezpieczne picie alkoholu: dopuszczalna częstotliwość picia
Bezpieczne picie alkoholu wg. Norm WHO oznaczałoby używanie go według powyższych wskazań nie więcej niż cztery razy w tygodniu. Zaleca się aby w ciągu tygodnia zrobić jedną dwudniową przerwę. Osoba, która przekracza te normy “pije ryzykownie”, co znaczy, że stwarza sobie większe ryzyko problemów zdrowotnych.
Ważną zasadą tutaj jest też nie kumulowanie się dawek. Nie jest wskazane wypicie 10, czy 15 porcji standardowych jednorazowo, nawet jeśli nie przekroczylibyśmy łącznej tygodniowej dawki. Zdrowiej będzie pić częściej z umiarem. Picie dużej ilości alkoholu z małą częstotliwością nazywane jest przez niektórych badaczy “ryzykownym piciem okazjonalnym” (2) i niesie za sobą większe ryzyko szkód, niż picie tej samej dawki w ciągu tygodnia. Wytłumaczenie tego zjawiska jest takie, że alkohol jest trucizną, jedna większa dawka szkodzi bardziej, niż mała spożywana kilka dni pod rząd.
Bezpieczne picie alkoholu: szkody zdrowotne, psychiczne i społeczne
Oczywiście, normy te nie mają charakteru zero-jedynkowego. Nie jest dobrym pomysłem wypijać zawsze tyle, na ile przyzwalają zalecenia. Obowiązuje tu zasada: im mniej, tym bezpieczniej. Liczne badania pokazują, że przekraczanie tych ilości powoduje liczne szkody zdrowotne (3), jednak u pewnych ludzi nawet taka dawka alkoholu spożywana regularnie przyczyni się do zachorowan. Szkody, o których tu mowa występują zwykle w długim terminie (kilka, a nawet kilkadziesiąt lat). Najczęstszymi problemami zdrowotnymi spowodowanymi nadmiernym używaniem alkoholu są choroby układu krążenia,pokarmowego, nerwowego, wątroby, a także wiele innych.
Powyższe normy odnoszą się także do uzależnienia. I tutaj obowiązuje zasada: “Im mniej pijesz, tym mniejsze ryzyko”. Normy te zmniejszają ryzyko wystąpienia uzależnienia, ale nie usuwają, go całkowicie, picie 4 porcji standardowych alkoholu cztery razy w tygodniu dla niektórych osób konczy się uzależnieniem. Dzieje się tak dlatego, że ludzie bardzo różnie reagują na alkohol: niektórzy będą przekraczać powyższe zalecenia i przez długi czas nie wystąpią żadne konsekwencje zdrowotne (także uzależnienie), inni mają je bardzo szybko. Tego typu normy mają na celu zmniejszyć ryzyko szkód, ale jak było wspomniane na początku tego tekstu, nawet znawcy tematu nie są pewni, gdzie zaczyna się szkodliwa dawka.
Do licznych szkód społecznych należą konflikty w rodzinie, bójki, rezygnacja z hobby i wartościowych znajomych na korzyść picia alkoholu.
Kiedy bezpieczne picie oznacza abstynencję
W określonych okolicznościach bezwzględnie niewskazane jest picie alkoholu w jakichkolwiek ilościach (3). Do takich przypadków zalicza się osoby w ciąży i karmiące piersią, osoby w wieku nastoletnim, czy przyjmujące określone leki, itp. Według obecnej wiedzy, popartej setkami badań i tysiącami doświadczeń osobistych, do tej grupy należą także osoby uzależnione, ze względu na fakt, że kontrolowanie picia nie jest już u nich możliwe.
Jeśli interesuje cię grupowa terapia uzależnień (kliknij tutaj)
Bezpieczne picie alkoholu: wnioski
Według powszechnie akceptowanych norm dopuszczalne dzienne spożycie alkoholu różni się dla mężczyzn (cztery porcje standardowe) i kobiet (dwie porcje). Zaleca się spożywanie alkoholu nie częściej niż cztery razy w tygodniu. Należy pamiętać jednak, że nie ma takich norm, które będą całkowicie bezpieczne pod kątem zarówno zdrowotnym, jak i uzależnienia.
W tym linku (kliknij tutaj) jest test AUDIT na stronie WHO – możesz ocenić jak zdrowe jest Twoje picie – wyłącznie angielska wersja.
I na koniec bardzo wartościowy link z oficjalnej strony WHO (po polsku) na temat picia alkoholu i zdrowia (tutaj)
Psychoterapia uzależnień Warszawa
Jeśli zauważasz u siebie problem naduzywania alkoholu, umów się na konsultację z terapeutą. Uzależnienie od alkoholu niesie za sobą coraz większe konsekwencje zdrowotna, rodzinne, zawodowe, co wiąże się ze spadkiem nastroju i pogorszeniem jakości życia. Jeśli chciał(a)byś umówić się na konsultację, kliknij tutaj.
- ŹRÓDŁA:
- 1. Fudała, J., Rozpoznawanie osób pijących alkohol w sposób ryzykowny i szkodliwy. Red: Betkowska – Korpała, B.,. Uzależnienia w praktyce kilnicznej. Zagadnienia diagnostyczne., Wydawnictwo Parpamedia, Warszawa, 2009.
- 2. Miller, W.R., Munoz, R.F., Picie kontrolowane., Wydawnictwo Edukacyjne PARPA, Warszawa, 2006
- 3. Woronowicz, B.T., Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Wyd. Parpamedia, Warszawa, 2009