Jakie są objawy uzależnienia od hazardu? Po czym rozpoznać, że możemy mieć problem z hazardem? Jakie symptomy powinny nas zaniepokoić?
Objawy uzależnienia od hazardu: Czy patologiczny hazard, czy uzależnienie?
Wiele w ostatnich latach mówi się o uzależnieniach behawioralnych (potocznie mówi się uzaleznienie od hazardu, seksu, internetu, solarium, jedzenia, itp) jednak w klasyfikacjach medycznych do niedawna nie istniała taka jednostka chorobowa. W najnowszej, piątej edycji amerykańskiej klasyfikacji chorób psychicznych DSM 5, niekontrolowane i nadmierne korzystanie z gier hazardowych jest już uzanawane za uzależnienie. Do tej pory uważało się, że „patologiczny hazard” jest tylko objawem innego zaburzenia lub problemów, np. zaburzeń osobowości. Tak też opisuje to zaburzenie obowiązująca w Polsce klasyfikacja ICD-10, jako zaburzenie nawyków i popędów (obok kleptomanii, piromanii, itp). Wiele wskazuje na to, że ta sytuacja się wkrótce zmieni i uzależnienie od hazardu będzie diagnozowane jako pierwsze niechemiczne uzależnienie. Jeśli chodzi o diagnozowanie uzaleznienia od hazardu, w obydwu klasyfikacjach znajdują się różnice, które choć w żaden sposób sobie nie przeczą, pokazują zjawisko z innej perspektywie.
Pomimo, że w ICD-10 patologiczny hazard nie jest zaklasyfikowany jako uzależnienie, w terapii tego zaburzenia często stosuje się koncepcję i teorię uzależnień (1). Wynika to z faktu, że mechanizmy tego zaburzenia bardzo dobrze wpisują się w mechanizmy uzależnienia.
Definicja hazardu? (kliknij tutaj)
Jakie są objawy uzależnienia od hazardu
Opisując objawy uzależnienia od hazardu nie będę cytował dosłownie tego, co znajduje się w klasyfikacjach. Będę starał się opisywać je bardziej przejrzystym językiem, mniej medycznym, z dodatkowymi komentarzami, które mam nadzieję, lepiej zobrazują problem.
Objawy uzależnienia od hazardu: patologiczny hazard ICD-10
W ICD-10 wyróżniono trzy objawy patologicznego hazardu (4):
– Conajmniej 2 epizody grania w ciągu roku.
– Kontynuowanie grania pomimo braku korzyści oraz negatywnego wpływu na codzienne funkcjonowanie.
– Odczuwanie silnej potrzeby grania i niemożności zaprzestania gry.
Takie kryteria wydają się niezbyt dokładne i w związku z tym pojawiają się próby rozwiązania tego problemu przez skopiowanie kryteriów uzależnienia od alkoholu, czy narkotyków dopasowania ich do hazardu (2). Takie kryteria zaproponował Woronowicz (5) – kryteria diagnostyczne polegają na podstawieniu słowa „hazard” w miejsce, gdzie jest alkohol.lub inna substancja.
Aby zobaczyć jak wyglądają takie rozwiązania diagnostyczne, sam możesz takiej zamiany dokonać. Kryteria diagnostyczne uzależnienia od alkoholu lub substancji znajdziesz na innym moim wpisie (kliknij tutaj).
-
Objawy uzależnienia od hazardu: DSM-5 najnowsza klasyfikacja uzaleznienia od hazardu.
Jest to dosyć nowatorskie skojrzenie na problem nie tylko hazardowy, ale takze na problem uzaleznień behawioralnych. Objawy są traktowane jako równoważne i choć opisywane są w kolejności, nie ma ona większego znaczenia. Przez wielu badaczy uznawana jako najbardziej godna polecenia (2).
- Według DSM–V w ciągu ostatnich 12 miesięcy powinny wystąppić co najmniej cztery objawy (3):
- 1. Odczuwanie potrzeby grania i podnoszenia stawek w celu osiągnięcia odpowiedniego pobudzenia.
- 2. Podenerwowanie podczas prób zaprzestania lub ograniczenia grania.
- 3. Podejmowanie nieskutecznych prób ograniczenia, kontrolowania, czy zaprzestania grania
- 4. „Zaabsorbowanie hazardem” – dotyczy to nie tylko grania, ale również fantazjowania o zwycięstwach, patrzenia, jak inni grają, rozmów o graniu, obmyślaniu systemów, oraz wsomnianyego „zdobywania środków” (pożyczanie, kredyty, sprzedawanie rzeczy osobistych, itp).
- 5.Traktowania gry hazardowej jako sposobu na poprawienie nastroju
- 6. Próby „odegrania się” po utracie pieniądzy w grze.
- 7. Kłamacie w celu ukrycia prawdziwych rozmiarów grania i jego konsekwencji. – Osobom uzależnionym zdarza się kłamać. Ma to rózny rozmiar u różnych osób. Okłamują one bliskich, znajomych, terapeutów, a nawet siebie. Są tego różne powody: wstyd, lęk przed odrzuceniem i konsekwencjami, poczucie winy i wiele innych. Oszukiwanie może dotyczyć grania wogóle, ale także częstotliwości grania, sum, strat, itp.
- 8. Utrata lub narażenie na szwank z powodu grania ważnych związków, edukacji, hobby, pracy (czy rozwoju zawodowego)
- 9. Szukanie u innych pomocy z powodu złej sytuacji ekonomicznej wywołanej graniem w gry hazardowe – Osoby uzaleznione od hazardu czasami przestają być autonomiczne. Niektóre zaczynają być na utrzymaniu innych osób, inne żyją wciąż na kredyt. Z jednej strony mogą szukać takiej pomocy z zamiarem poprawienia swojej sytuacji finansowej, a z drugiej zdarza się, że te pieniądze zużywają na gry hazardowe, starając „odegrać się”
Objawy uzależnienia od hazardu: Wnioski
Klasyfikacje są dla lekarzy, ale w prawdziwym życiu liczy się problem, który chcemy rozwiązać. Jeśli masz wątpliwości, czy masz problem z hazardem, to znaczy, że coś jest na rzeczy i nie ma znaczenia, czy nazwiemy to problemem osobowościowym, uzależnieniem, czy innym zaburzeniem. Klasyfikacje się zmieniają z czasem. Jeśli Twoje objawy twoim zdaniem nie pasują do kryteriów uzależnienia, możesz mieć inny problem – poszukaj pomocy specjalisty – najpierw lekarza psychiatry, który obejrzy, zdiagnozuje twój problem i pokieruje leczeniem.
Ten artykuł ma charakter wyłącznie edukacyjny i na jego podstawie nie można postawić diagnozy osobie bliskiej, a tym bardziej sobie. Jedyną osobą uprawnioną i kompetentną do postawienia takiego rozpoznania jest lekarz, najlepiej specjalista psychiatra.W toku diagnozy należy wykluczyć wiele innych rozpoznań, co jest procesem bardzo trudnym i wymaga wiedzy i doświadczenia. Jeśli uważasz, że Ciebie dotyczy taki problem – szukaj profesjonalnej pomocy.
Źródła:
1. Miarczyńska, M., Wojewódzka, B., Patologiczny hazard. Red: Bętkowska – Korpała, B.,. Uzależnienia w praktyce kilnicznej. Zagadnienia diagnostyczne., Wydawnictwo Parpamedia, Warszawa, 2009.
2. Silczuk, A., Habrat, B., Zaburzenia uprawiania hazardu. Red: Habrat, B., Zaburzenia uprawiania hazardu i inne tak zwane nałogi behawioralne., Wyd. Instytut Psychiatrii i Neurologii., Warszawa, 2016
3. American Psychiatric Association, Diagnostic and statistical manual of mental disorders DSM-5 (5th edition). Washington, DC, American Psychiatric Association, 2013
4. World Health Organization, International Classification of diseases (ICD-10) clinical descriptions and diagnostic guideline, Genewa:World Health Classification, 1992.
5. Woronowicz, B., Bez tajemnic o uzaleznieniach i ich leczeniu., Wyd. Instytut Psychiatrii i Neurologii. Warszawa, 2001
Drukuj / PDF
